Schengen Vizesi Veren ve Dublin Uygulanan Ülkeler
(Dublin Üye Ülke Listesi: Belçika, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Lihtenştayn, İrlanda, Bulgaristan, Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti, Romanya, Hırvatistan.)
Bu ülkelerden herhangi birisinde Schengen vizeniz varsa burada yazılı olan ülkeler arasında (31 ülkeye) vizesiz seyahat etme hakkınız bulunmaktadır. Genelde başvurucular, bizlere soru sorduklarında ya da yorum yaptıklarında veya durumlarını anlattıklarında Schengen vizem var, Dublin’e takılabilir miyim, Schengen vizem var, iltica etme hakkım bulunmakta mıdır, şeklinde sorular sormaktadır. İşte bu makalemizde bu soruların detaylı cevabını gerekçeleriyle birlikte bulacaksınız.
Herhangi bir Schengen vizesine sahip olan bir başvurucu, vize türünün ne olduğuna bakmaksızın şayet vizede belirtilen Schengen ülkesine değil de başka bir Schengen ülkesine iltica edecekse büyük bir hayal kırıklığına uğrayabilir, Dublin problemiyle karşı karşıya kalabilir. Çünkü Dublin Sözleşmesi demek, ilticanızdan hangi ülkenin sorumlu olduğunu belirlemek demektir. Nasıl ki elektrik faturasını su idaresine yatırmak için gittiğinizde su idaresi ben elektrik faturasını almaktan sorumlu değilim deyip sizi elektrik idaresine gönderecektik, aynı şekilde vizeyi hangi Schengen ülkesi vermiş ise ilticanızdan da o Schengen ülkesi sorumlu olacaktır. Örneğin, İtalya Schengen vizesi ile Almanya’ya iltica ettiğiniz takdirde Almanya Mülteci Dairesi size Schengen vizesini İtalya verdiği için, yetki ve sorumluluk İtalya’da olduğundan İtalya ile arasındaki Dublin Antlaşması gereği sizi İtalya’ya gönderecektir. Bu örneklerin sayısı çoğaltılabilir. Ana fikir, Dublin Sözleşmesi’ndeki temel kural, vizeyi hangi ülke verdi ise o ülkeye iltica etmeniz gerekiyor. Örneğin;
Almanya Schengen vizesine sahipseniz Almanya’ya;
İspanya Schengen vizeniz varsa İspanya’ya;
İtalya Schengen vizeniz varsa İtalya’ya;
Fransa Schengen vizeniz varsa Fransa’ya;
Malta Schengen vizeniz bulunuyorsa Malta’ya;
Bulgar Schengen vizeniz bulunmanız durumunda Bulgaristan’a;
Romanya Schengen vizeniz varsa Romanya’ya;
Polonya Schengen vizeniz varsa Polonya’ya iltica etmeniz gerekmektedir.
Bu örneklerin sayısını yukarıdaki ülkeler adedince çoğaltabilirsiniz.
Burada şimdilik tek istisna Yunanistan Schengen vizesidir.
2016’dan bugüne kadar Yunanistan’daki mülteci yoğunluğundan dolayı Yunanistan, Dublin Tüzüğü’nün aksine geri mülteci kabul etmemektedir.
Dublin problemi ile karşı karşıya kaldığınızda kolay çözümü olmayan, avukatların da kolay kolay çözemediği zorlu bir süreç olduğu için baştan süreci doğru anlayıp/kavrayıp ona göre hareket etmeniz gerekmektedir. Kanuni dayanağı (gerekçesi) Dublin Sözleşmesi 3. Bölüm 12. madde 2 ve 4. maddede net bir şekilde görebilirsiniz.
Yürürlükteki Dublin III Antlaşması ilgili dayanak:
3. Bölüm 12/2. Madde (Kısaca vizeyi veren ülke ilticadan sorumludur.)
Başvuru sahibinin geçerli bir vizeye sahip olması durumunda, vize, Sözleşme’de öngörülen bir temsil düzenlemesi kapsamında başka bir Üye Devlet adına verilmediği sürece, vizeyi veren Üye Devlet, uluslararası koruma başvurusunun incelenmesinden sorumlu olacaktır. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 13 Temmuz 2009 tarihli (EC) 810/2009 Sayılı Tüzüğü’nün 8. Maddesi, Vizeler Hakkında Topluluk Yasası’nı oluşturur (14). Böyle bir durumda, temsil edilen Üye Devlet, uluslararası koruma başvurusunun incelenmesinden sorumlu olacaktır.
3. Bölüm 12/4. Madde (Kısaca vizeyi veren ülkenin sorumluluğu 6 aydır.)
Başvuru sahibinin, süresi iki yıldan kısa bir süre önce sona ermiş bir veya daha fazla ikamet belgesine veya 6 aydan daha kısa bir süre önce sona eren ve kendisine fiilen bir Üyenin topraklarına girmesine olanak sağlayan bir veya daha fazla vizeye sahip olması durumunda Devlet, paragraf 1, 2 ve 3, başvuru sahibinin Üye Devletlerin topraklarını terk etmediği süre için geçerli olacaktır. Başvuru sahibinin, iki yıldan daha önce süresi dolmuş bir veya daha fazla ikamet belgesine veya altı aydan daha önce süresi dolan ve fiilen bir Üye Devletin topraklarına girmesine olanak sağlayan bir veya daha fazla vizeye sahip olması ve başvuru sahibinin, Üye Devletlerin topraklarını terk etmemişse, uluslararası koruma başvurusunun yapıldığı Üye Devlet sorumlu olacaktır.
1. Bu Kanun Maddesi Nasıl Anlaşılmalı?
a. Yukarıda yaptığımız açıklamalarda gördüğünüz gibi vizeyi veren ülke, ilticadan sorumludur, bu işin şakası yoktur.
b. Bu maddeye göre vize bitse bile sorumluluk 6 ay daha geçerlidir. Vizeyi veren ülkenin yetki ve sorumluluğu vize bitiş tarihinin üzerinden 6 ay geçtikten sonra bitmektedir.
c. Vizeyi veren ülkeye iltica etmek için 6 ay beklemeye gerek yoktur. Ülkeye indikten sonra vizenin geçerlilik süresi içerisinde de iltica başvurusu yapma hakkınız bulunmaktadır.
d. 6 ay ve üzeri vizelerde sizin ülkede hala kalma hakkınız var, diyerek vize sürenizin veya bitmesine yakın iltica etmenizi talep edebiliyorlar. Böyle durumda kalacak imkanınız varsa kalmanızı tavsiye edebilirler, 6 ay ve üzeri iltica edeceğiniz ülkeye ait vizeniz olduğu takdirde -şayet kalacak yeriniz varsa- iltica merkezine gitmeden mektupla başvuru yapma hakkınız vardır. (bkz. “Mektupla iltica başvurusu yapılabilir mi?” adlı videomuzu izleyiniz.)
e. 6 ay ve üzeri vizeniz varsa ilk başta pasaportunuzu vermeyebilirsiniz. (Yani başvuru esnasında pasaportunuzu vermeyebilirsiniz.) Ancak birinci mülakatta (yol mülakatında) pasaportunuzu verebilirsiniz. Şayet kalacak yeriniz yoksa o zaman kampta kalmak için başvuruda pasaportu vermeyeceksiniz, vermediğiniz takdirde işlemlerinizi yapmak için sizi kampa alacaklar, fakat pasaportunuzu 1. mülakatta (yol mülakatında) verebilirsiniz.
f. Pasaportu vermemek, yırtıp atmak işe yaramamaktadır. (bkz. “Pasaportu yırtıp atmak” adlı videomuzu izleyebilirsiniz.) Çünkü vize de aynı parmak izi gibi yazılım sistemine işlenmektedir ve Avrupa Ortak Parmak İzi sisteminde görünmektedir. Bu sebeple vizenin sorumluluk kuralına uymanız gerekmektedir. Yani iltica edeceğiniz ülke, vizeyi veren ülkeyse problem yok; fakat Schengen vizeniz iltica edeceğiniz ülkeden farklı ise (bu videoya göz atabilirsiniz) velev ki yazılım sisteminde vize görünse bile vizeyi veren ülkenin sorumluluğu, vizenin bitiş tarihinden itibaren 6 ay sonra bitmektedir.
6 Ay Kuralında Yapılan Yanlış: Dublin süreci ile ilgili birden fazla 6 ay kuralı bulunmaktadır. Bu makalemizin konusu olan, herhangi bir Schengen vizesi olup iltica ettiği ülkeden farklı bir Schengen vizesine sahipse bu takdirde başvuru yapmadan 6 ay geçmesini beklemek kastedilmektedir. Ancak genelde insanlar arkadaş çevresinin ya da yanlış duyum ve bilgilerin tesirine kapılarak iltica kampında 6 ay beklemeyi tercih ediyorlar. Bu sorumluluk çerçevesi içinde başvuru yaptıklarından dolayı ister istemez Dublin sorunu ile karşılaşacaktır. “Schengen vizesi olanların iltica başvurularındaki en büyük yanlışı”nı öğrenmek için tıklayınız.
NOT: Şayet bir Schengen vizeniz varsa iltica etmeden önce mutlaka bir hukuki danışmanlık desteği alınız.
Dublin sözleşmesi Türkçe ve İngilizce tam metin için tıklayınız.
https://drive.google.com/drive/folders/1vTea6M-MeFKy0xWQ9mHqaEp0v1G5gs_Y
