MÜLAKATTA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR NELERDİR?
İltica işlemleri, iltica ettiğiniz ülkelerde kanun ve mevzuatlar çerçevesinde yapılmaktadır. Bu makalede bütün ülkeler için ortalama kriterler tespit edilmiş olup bu ve ekindeki makaleler ışığında dosyanızı hazırlamanızı, buradaki bilgi ve belgeleri yol haritası yaparak hazırlamanızın size fayda getireceğini umuyoruz.Raportör ya da hakim size “BU ÜLKEYE NEDEN GELDiNiZ?” diye soracaktır. Bu soruyu aşağıdaki uyarıları dikkate alarak cevaplayınız.
Sunum sıralaması
1) Konumlandırmak.
2) Siyasi kovuşturmalarınızı anlatınız.
3) Devlet takibini anlatınız.
4) Baskı ayrımcılık kanunsuz işlem ve cezaya maruz kalacağınıza dair insanlık dışı uygulamalardan bahsediniz.
5) Korkularınızı anlatınız.
6) Zulüm ve zalimane uygulamalarınızı anlatınız.
7) Avrupa İnsan Hakları Hak ihlallerini şiddetle nasıl ihlal edildiğini anlatınız.
8) Ülkenize “Neden geri dönemezsiniz?”in altını doldurunuz.
9) Hapse atılma uzun sure tutuklu kalma işkence görme linç edilme vak’alarından bahsediniz.
Bu sıralamanın açıklaması aşağıda detaylı bir şekilde izah edilmiştir.
Sunum sıralama videosu için tıklayınız.
1) KONUMLANDIRMA
Başvurucular kendilerini doğru konumlandırmadığı sürece ilticaları doğru zemine oturmamaktadır.
ÇOK ÖNEMLİ: İltica başvurusu yapmadan önce kendinizi nasıl konumlandırdığınıza karar veriniz. Çünkü raportöre ya da hakime mağduriyetinizi anlatırken sizin nasıl bir öz geçmişe ve nasıl bir aidiyete sahip olduğunuza toplum ve aidiyetinizin içerisindeki öneminize bakacaktır. Ne kadar tehdit tehlike ve risk altında olduğunuza sizin konumlandırmanıza göre karar verecektir.
İltica etmedeki ana sebebiniz: Kendi ülkenizde ya da yaşadığınız ülkede yaşam hakkınızın (sokağa çıkamama, alış verişe gidememe, yalnızlaştırma vb. gibi), özgürlük hakkınızın(tutuklanma, hapse atılma, uzun süre haksız yere tutuklu kalma vb. gibi) ve can güvenliğinizin (işkence görme, linç edilme, vücut bütünlüğünün bozulması, insanlık dışı muamele vb. gibi) tehdit, tehlike ve risk altında olmasıdır. İltica başvurusunda bulunduğunuz ülkede somut bilgi ve belgelere dayanarak sizi dinleyen raportöre yada hakime ikna edici bir üslup ile bu durumu anlatmanız gerekmektedir.
İlticada aidiyet tek başına yeterli değildir. Aidiyet nedeniyle yaşadığınız mağduriyet ilticanızın kabulünde olmazsa olmaz şarttır. Çünkü, mülteci tanımında “dininizden, dilinizden, ırkınızdan, cinsiyetinizden, politik düşüncenizden ya da sosyal bir gruba aidiyetinizden dolayı devlet ya da devlet dışı kurumlar ve toplumun belli kesimleri tarafından ayrımcılığa, baskıya, ötekileştirmeye, itibarsızlaştırmaya, zulme, insanlık dışı uygulamalara, takibe alınıyorsanız ve hakkınızda siyasi kovuşturmalar yapılıyorsa ve bu sebeple zalimane uygulamalarla karşı karşıyaysanız, somut gerekçelere dayanan korkularınız bulunuyorsa ve bu sebeplerden dolayı yaşam, özgürlük ve can güvenliğiniz tehdit,tehlike ve risk altındaysa iltica etme hakkınız bulunmaktadır.” diye belirtilmektedir.
Tanımda da görüldüğü gibi mağduriyetler bir aidiyet nedeniyle yaşanmalıdır. Örnek olarak: Budist bir ülkede Müslümanca yaşamanıza izin verilmemesi ve baskı uygulanması dininizden dolayı olan bir mağduriyettir. Politik düşüncenizden dolayı muhalif olma ya da çalıştığınız kurum veya kuruluşların siyasiler tarafından hedef gösterilmesi, görüşlerinizi beyan ettiğiniz platformlarda (sosyal medya, gazete vb.) yerlerde ayrımcılığa, baskıya tabi tutulması, yaşam hakkı ve fikri hürriyetinin tanınmaması, hapse atılma korkusunun yaşanması gibi. Sosyal gruba (cemaat, parti, mezhep vb.) mensubiyetinizden dolayı hakkınızda siyasi kovuşturma varsa (yakalama, tutuklama, iddianame vb. gibi) devlet veya devlet dışı kurumlar tarafından takip ediliyorsanız, yaşam özgürlük ve can güvenliğiniz tehdit, tehlike ve risk altındaysa sizin de iltica etme hakkınız bulunmaktadır. Bu sebeple iltica mülakatları esnasında aidiyetinizle ilgili her türlü bilgi ve belgeyi sunarak yaşadığınız mağduriyetlerin bu aidiyetiniz nedenli olduğunu anlatmanız gerekmektedir.
DİKKAT: Mağduriyetinizi anlatırken çok dikkatli olunuz. Başınızdan geçen mağduriyetleri anlatırken farkında olmadan ilticanızın reddine neden olacak çelişkilere düşebilirsiniz. Bu nedenle iltica mağduriyetinizi anlatırken şu 5 kelimeye çok dikkat etmelisiniz. Her bir mağduriyetiniz ve genel mağduriyet hikayeniz bu 5 kelimeden geçmek zorundadır.
1-TAKİP: Sürekli olarak devlet veya devlet dışı kurumlar, akraba, çevre vb. gibi yapılardan takip edildiğinizi somut bilgi ve belgelere, şahitliklere dayandırarak anlatmanız gerekmektedir
2-HUKUK: Size karşı yapılan hukuksuzluklardan somut belgelere dayalı olarak bahsetmelisiniz, “hukuk işledi tahliye oldum, serbest kaldım.” havası estirmemelisiniz.
3-TUTARLILIK: Aidiyet ve mağduriyetinizdeki yer, zaman, kişiler, olaylar arasındaki örgü ve geçişler birbirini tamamlayıcı ifadeler, bilgi ve belgeler olmalıdır. Örneğin, toplumsal baskı vardı sokağa çıkamıyordum deyip mülakatın ortasında iş başvuruları yaptım işsiz kaldım beni işe almadılar gibi ifadeler, aslında baskı altında olmadığınızın, rahat dolaşabildiğinizin havasını vermekte, bu da mağduriyetiniz ile sokağa çıkabilme rahatlığının tutarsızlığını göstermektedir.
4-ÇELİŞKİ: Yer, zaman, kişi belirtmeden muğlak ifadeler kullanma, sunulan bilgi ve belgelerle anlatılanların örtüşmemesi, birbiriyle alakası olmayan konulardan bahsetme çelişkiye düşmenize neden olacaktır. Örneğin, devlet tarafından aranıyordum pasaport çıkartmak için korka korka emniyete/konsolosluğa gittim. Hakkınızda işlem olduğu için pasaport alamazsınız dediler ve korka korka emniyetten/konsolosluktan çıktım. Örnekte görüldüğü gibi pasaport alamama mağduriyetinizi anlatırken devletin size bir işlem yapmadığını da anlatarak çelişkiye düşüyorsunuz.
5-İNANDIRICILIK: Aidiyetinizden dolayı yaşadığınız her bir mağduriyetinizi anlatırken duygularınızı abartıya kaçmadan yaşadıklarınızı yaşatarak anlatmanız gerekmektedir. Soğuk ve duygusuz bir anlatım iltica reddine neden olabilir. Kalbinizde, ruhunuzda, aklınızda bıraktığı ve bırakacağı etki ve izleri örneklemelerle anlatmalısınız. Örnekler:
1-Eve polisin gelmesi: eğer polis tutanağı yada komşu vb. şahitlik belgesi veremiyorsanız “eve polis geldi” gibi ifadeler somut gerekçelere dayanmadığından dolayı redde neden olmaktadır. (Şayet evinize polis geldiğine dair elinizde somut deliller var ise) Eve polisin gelmesinin size yaşattığı olaylar, duygular var. Mesela; ailenizin çaresizliği, sizin o anki ruh haliniz, kelepçelenip komşu ve mahalleliye ifşa edilmeniz, neden tutuklandığınızın size bildirilmemesi gibi durumları anlatırken yaşadığınız duyguları katarak anlatmanız inandırıcılığınıza etki edecektir .
2-Tahliyenin anlatılması: Belli bir süre hapis yatıyorsunuz, hapis yattım tahliye oldum cümlesinde hukukun işlediği düşünülecek ve mağdur olmadığınız anlaşılarak ilticanız reddedilecektir. Anlatacağınız her bir mağduriyeti yukarıdaki 5 kelimeden geçecek şekilde anlatınız. Eğer geçmiyorsa o kelimelerden geçecek şekilde uyarlayınız ya da hiç anlatmayınız.
Sonuç olarak, mağduriyetlerinizi aşağıdaki kanun maddelerine uyarlayarak anlatınız. Konumlandırma videomuz için tıklayınız.
2) SİYASİ KOVUŞTURMA
Raportör yada hakim size neden iltica etmek istiyorsunuz diye sorduğunda ilk anlatmanız gereken meğduriyetlerden birisi hakkınızdaki siyasi kovuşturma ya da soruşturma işlemleridir. Hakkınızda yakalama, tutuklama, soruşturma, iddianame, tutanak gibi uygulamalar varsa, bu işlemler siyasi kovuşturma örneğidir. Yani devletin sizi koruyup kollamadığını, aksine hakkınızda hukuksuz işlemler yapıldığını, polis ev araması tutanağı, iddianame, gözaltı gibi belgeleri vererek bu belgelerler şahitliğinde yaşam, özgürlük ve can güvenliğinizin tehdit, tehlike ve risk altında olduğunu anlatınız. Ayrıca şahsınıza veya çalıştığınız kurumlara, siyasilerin tehdit ve uygulamaları da siyasi kovuşturma olarak algılanmaktadır. Örneğin; devlet, hükümet yetkilileri sizi ve kendi çalıştığınız kurumları medya sosyal, medya gibi araçları kullanarak tehdit ve ihbar ediyorsa bu da siyasi kovuşturma olarak algılanmaktadır.
Siyasi Kovuşturmalar Nasıl Anlatılır?
Polis Tutanağı Nasıl İzah Edilmelidir?
KHK Meselesi Nasıl Ele Alınmalıdır?
3) TAKİP
Raportör veya hakimin baktığı en önemli mevzulardan birisi takip meselesidir. Somut bilgi ve belgelere dayanarak takipte olduğunuzu ve takipten nasıl kaçtığınızı başınızdan geçen hikayeler ile anlatmanız gerekmektedir. Örneğin hakkınızda yapılan fişleme ve ihbar neticesinde açığa alınmanız, sonrasında KHK ile işten atılmanız, daha sonra gözaltına alınmanız, hakkınızda iddianame düzenlenip haksız yere hapse atılmanız bir takip silsilesidir. Evime polis geldi deyip, polis tutanağı veya komşu şahitlik belgesi sunamıyorsanız somut gerekçe olmadığından dolayı ilticanızın reddine neden olabilir.
Takip Konusu Nasıl Anlatılmalıdır?
4) BASKI, AYRIMCILIK
Belirli bir sosyal gruba mensubiyet yada politik düşüncesi nedeniyle takibat, yabancının hayatına, vücut bütünlüğüne veya özgürlüğüne yönelik tehdit devlet, devlet dışındaki kurumlar tarafından olarak yapılıyorsa risk altındasınız demektir. Bunun yapıldığını örnekleri ile anlatınız.
Not: Rahatlık havası vermeyiniz: Yaşadığınız ülkede ya da kendi ülkenizde savaştaydım ama ölmedim, bana bir şey olmadı, ailemle rahat iletişim kuruyorum havası estirmeyiniz.
5) KORKULAR
Aidiyetinizden dolayı yaşadığınız mağduriyetleri anlatırken korku ve endişelerinizi somut gerekçelere dayandırarak anlatmalısınız. Korkularınız, kendi yaşadıklarınız ya da yaşayacaklarınızın, aile üyeleriniz ya da beraber çalıştığınız meslektaşlarınızın, birinci derecedeki yakınlarınızın başına gelenlerin sizin de başınıza gelecek olmasıdır. Örneğin farklı ülkelerden kaçırılan insanların değil bizzat beraber aynı kurumlarda çalıştığınız insanların kaçırılması, bundan dolayı sizin de kaçırılabilme ihtimalinizdir.
Takip Konusu Nasıl Anlatılmalıdır?
6) ZALİMANE UYGULAMALAR
Temel insan hak ve özgürlüklerinin zorla, zorbalıkla, şiddetle ihlali zalimane uygulamadır.
A-Saygı hakkının zorla, zorbalıkla,şiddetle ihlali (takdir edilen insanken itibarsızlaştırma, ötekileştirme, vatan haini ilan edilme gibi).
B-Yaşam hakkınızın zorla zorbalıkla şiddetle elinizden alınması.Sokağa çıkamaz hale getirilmeniz ve bundan dolayı hatıralarınızla dolu olan yaşadığınız bölgeyi terk etmeniz.
C-Özgürlük hakkınızın zorla, zorbalıkla, şiddetle elinizden alınması.Kanunsuz bir şekilde adil yargılanma olmadan uzun bir süre tutuklu kalmanız.
D-İşkence yasağının zorla, zorbalıkla, şiddetle kanunsuz bir şekilde delinmesi. Yaşadığınız fiziki veya psikolojik işkenceleri, size bıraktığı tesirleriyle birlikte detaylı olarak anlatabilirsiniz.
E-İdam yasağının zorla,zorbalıkla,şiddetle delinmesi. 696 sayılı KHK’nın 121. maddesi idamdan beter bir maddedir bakınız. Bundan dolayı can güvenliğinizin olmamasını yaşadığınız örneklerle işleyebilirsiniz.
F-Adil yargılanma hakkının zorla,zorbalıkla,şiddetle ihlali.Hakkınızda yapılan hukuksuzluk ya da tutuklanma sebeplerinin size bildirilmemesi, tarafsız yargılanmanın olmaması, devletin sizi koruyup kollamaması.
G-Eğitim hakkının zorla, zorbalıkla, şiddetle ihlal edilmesi. Kendi inandığınız dini inanç ve felsefe düşüncenize göre yetiştirmek istediğiniz çocuklarınızın eğitim haklarının şiddetle ellerinden alınması.
H-Örgütlenme, dernekleşme, toplantı haklarının zorla, zorbalıkla, şiddetle ihlali. Miting yapma hakkınızın engellenmesi,derneklerinizin şiddetle kapatılması.
I- Haber alma, haber verme, fikir hürriyetlerinizin zorla,zorbalıkla,şiddetle ihlali. Sosyal medya vb. yerlerde paylaştığınız fikirlerinizin şiddetle (hakaretler, küfürler, aşağılamalar gibi) ihlali. Yukarıda bahsedilen temel insan hak ve hürriyetlerinin (AIHS) zorla, zorbalıkla, şiddetle nasıl ihlal edildiğini her bir maddeye uygun kendi yaşadığınız mağduriyetleri mümkün olduğunca somut bilgi, belge ve şahitliklere dayanarak anlatınız.
7) GERİ GÖNDERİLMEME
Irkı, dini, tabiiyeti, belirli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi görüşleri nedeniyle hayatının veya özgürlüğünün tehdit altında bulunduğu bir devlete gönderilemez. Raportör, mülakat esnasında aidiyetinizden dolayı somut gerekçelere dayalı baskı, ayrımcılık, kanunsuz ceza, insanlık dışı uygulamalar bulunup bulunmadığınıza, ülkenizde sizin için bir tehdit, tehlike ve risk olup olmadığına bakacaktır. Risklerinizi örnekleriyle birlikte anlatmalısınız. Kendi ülkenize geri gönderildiğiniz de başınıza ne gelecek ve nasıl gelecek. Örneğin: kendi ülkeme gönderildiğim takdirde hakkımdaki hakkımdaki yakalama tutuklama işleminden dolayı hapse atılacağım, uzun süre tutuklu kalacağım, fiziki ve psikolojik işkence göreceğim yaşam, özgürlük ve can güvenliğimden olacağım. Bu nedenle ülkeme geri dönemem. Raportör yada hakim sizi anlattığınız olaylar ışığında, işkenceye veya insan onuruna aykırı veya aşağılayıcı bir muameleye veya cezaya tabi tutulması durumuna inanırsa somut tehlikenin mevcut olduğu bir devlete sizi göndermeyecektir. Bunun için sunumunuzu burada yazan konular ışığında anlatınız.
